به‌گزارش میراث آریا به‌نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، علیرضا حسن‌زاده رئیس پژوهشکده مردم‌شناسی، در آیین رونمایی از فیلم «علم آرزوها» در روز سه‌شنبه 3 اسفند با بیان این مطلب گفت: «طرح پژوهشی مستند‌سازی ”علم‌واچینی“ در روستای سیاهکل گیلان، یک فیلم اتنوگرافیک به‌کارگردانی نادر سوری و تهیه‌کنندگی آذر سوری است که چگونگی اجرای این آیین را به‌تصویر می‌کشد.»
او با اشاره به انتشار دو کتاب سینمای مردم‌شناختی و ترجمه‌ای از فیلم «قوم‌نگار» توسط پژوهشکده مردم‌شناسی در حوزه فیلم اتنوگرافیک گفت: «این پژوهشکده، در دو دهه فعالیت خود، فقط دو فیلم مستند تولید کرده است، درحالی‌که فیلم اتنوگرافیک در ایران سابقه‌ای کهن دارد.»
او در ادامه یادی از نادر افشار نادری، بنیانگذار سینمای مردم‌شناختی ایران، کرد و گفت: «تولید فیلم مردم‌شناختی دور جدیدی از فعالیت‌های پژوهشکده مردم‌شناسی خواهد بود.»
او شهادت را یک مفهوم هستی‌شناختی دانست و در توضیح علت همراهی «جشن درو» با مفهوم «شهادت» در این فیلم گفت: «شهادت مفهومی فلسفی دارد و به همین دلیل، با باززایی و امید و تولد گره می‌خورد.»
رئیس پژوهشکده مردم‌شناسی، با اشاره به لزوم تفکر جدی و بازاندیشی در حوزه فرهنگ زیارت، ابراز امیدواری کرد که در پژوهشکده مردم‌شناسی، با کمک استادان این حوزه، آیین‌ها با زبان علم توضیح داده و چشم‌اندازهای ارزشمند فرهنگ زیارت آشکار شوند.
او اسطوره‌زدایی و افسون‌زایی را یکی از مشکلات تاریخی دانست و گفت: «این مشکل باید در انسان‌شناسی حل شود، چراکه متأسفانه این تفکر غلط در 100 سال اخیر ایران شکل گرفته است که هر جا تصویری از آیین و اعتقاد و ایمان باشد باید به آن نگاهی تردیدآمیز داشت.»
حسن‌زاده در پایان گفت: «امروز در غرب دانش دینی و شفاهی و بومی را دانشی مقدس می‌دانند که در بسیاری از موارد کارآمدتر از ایده‌های روشن‌فکرانه عمل می‌کند.»
تأثیر دعا و اعتقادات در شفای بیماران
نادر سوری، کارگردان فیلم «علم آرزوها»، با اشاره به تأثیر دعا و اعتقادات در شفای بیماران گفت: «شفا و درمان بیماران فقط جنبه فیزیکی و جسمی ندارد.»
به‌گفته این پژوهشگر، وقتی مردم با احساس ارادت گسترده‌ای از شفا و تقدس و پاکی به محلی می‌روند، این احساس جمعی نه‌تنها در این افراد تأثیر می‌گذارد بلکه جهان پیرامون آن‌ها را نیز متأثر می‌کند.
نادر سوری با اشاره به رابطه‌ای که عواطف و آگاهی و احساسات ما با جهان پیرامون دارند و بازتاب آن می‌تواند به‌صورت شفا دیده شود گفت: «برخی از روشن‌فکران به آیین‌ها و روش‌هایی که عقل درک نمی‌کند با تردید می‌نگرند و گاهی نادیده‌شان می‌گیرند، درحالی‌که همه این آیین‌ها و روش‌ها در ذات حیات وجود دارد.»
او تأکید کرد: «انسان می‌تواند به آنچه به‌راستی می‌خواهد، برسد؛ بااین‌حال، در این زمینه قصد و ایمان و دعا بسیار مهم و کمک‌کننده است.»
علم واچینی اعتقاد به شهیدی بزرگ
در ادامه این نشست باجلان فرخی، اسطوره‌شناس و مردم‌شناس، در سخنانی گفت: «فیلمِ ”علم‌واچینی“ به اعتقادات مردمی اشاره دارد که به شهیدِ بزرگ ایمان و باور دارند و آرزوهایشان را از او می‌خواهند.»
او با بیان سابقه مراسم عاشورا و سوگ حسینی، به آیین سیاوش و شهادت او در توران نیز اشاره کرد و گفت: «این آیین‌ها در سرزمین‌های مختلف وجود دارند.»
او در مورد آیینِ «علم‌واچینی» گفت: «این مراسم در اواسط تابستان برگزار می‌شود که با جشن خرمن ارتباط دارد.»
این اسطوره‌شناس در ادامه مراسم سبزه کاشتن ایرانی‌ها را در نوروز با زایش مجدد گیاه و اعتقاد به گیاه‌خدایان مرتبط دانست.
در پایان این نشست منیژه مقصودی، استاد دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، ضمن تقدیر از عوامل این فیلم، ابراز امیدواری کرد که با توجه به موضوعات فراوان در ایران شاهد ساخت فیلم‌های مستند بیشتری باشیم.
انتهای پیام/
